Knallende deuren, stampende voeten, schreeuwen. Een dwingende stilte. Zwijgen. Mokken. Boosheid kent vele verschijningsvormen. Ook de reden kan verschillend zijn, wanneer we te maken hebben met een boze peuter of een boze tiener. Een ding hebben ze met elkaar gemeen: verzet en opkomen voor jezelf. Dus zou je kunnen zeggen, niet slecht. Want welke ouder wil nietdat zijn kind voor zichzelf kan opkomen?

In de praktijk blijkt dat niet altijd makkelijk voor ouders. Boos zijn heeft een negatieve klank. Het vraagt energie. Je voelt vaak de afweer, het verzet. Je kind is onbenaderbaar. Voor je het weet, ben je samen een muurtje aan het bouwen. Jij aan de ene kant, je kind aan de andere kant, de muur tussen jullie in. En als de boosheid persoonlijk wordt opgevat, kan je je als ouder afgewezen voelen.

Dat is de valkuil. Een valkuil om mee te gaan in de boosheid van je kind. De boosheid van je kind is voor hem of haar een zelfbescherming om iets duidelijk te maken wat er speelt. Passend bij zijn eigen ontwikkeling reageert je kind vanuit zijn eigen beeld, zijn eigen weten op de wereld om hem heen. De boze peuter met zijn driftbuien om zijn eigen ik te laten gelden, de boze tiener die zich afzet tegen zijn ouders om zijn zelfstandigheid te vergroten.

In het boek over kinderen van gescheiden ouders brengt de auteur G. Neuman het fenomeen boos zijn van het basisschoolkind mooi onder de aandacht. Met name wat er aan ten grondslag ligt, hoe een kind in deze leeftijdsfase de wereld beschouwd.

Naar mate het kind ouder wordt, gaat hij of zij steeds meer begrijpen van de relaties tussen volwassenen. Maar emotioneel overziet het kind vaak de grotere verbanden nog niet. Daarom wordt een ingewikkeld onderwerp gereduceerd in zwart-wit denken, in goed en fout of teruggebracht tot een schuldvraag: wie is de schuldige en wie niet? Dat kan pijnlijk zijn voor de ouders, want vaak is dan de een of de ander de ‘schuldige’. Het kind uit zijn boosheid op de een en is loyaal naar de ander.

Ieder kind maakt z’n fase mee van partij kiezen, soms ben je zijn of haar bondgenoot en soms tegenstander, maar bij ingrijpende emotionele gebeurtenissen zoals een scheiding of het overlijden van een ouder kan alles zich versterken.

Hoe hier mee om te gaan?

In mijn praktijk merk ik dat het er om blijft gaan achter de muur van boosheid te kijken. Daarnaast stap niet in de valkuil van meegaan in zijn of haar boosheid. Draag er zorg voor dat je niet als ouders tegen elkaar wordt opgezet of uitgespeeld.

Hoe de opgebouwde boze muur van je kind doorbreken? Wees nieuwsgierig. Wat ligt er achter die boze muur en waaruit is die opgebouwd?

Knallende deuren, schreeuwen, mokken.

Allemaal onderdelen van de zoektocht naar de eigenheid van je kind.