Het heeft mijn interesse wanneer er sprake is van een kloof tussen het kind en zijn omgeving. Vooral het ‘waarom’ kan mij bezig houden. Wat is er aan de hand? Wat is de reden? Mogelijk zal het niet onder één noemer te vangen zijn. Maar in het boek ‘Mijn levensgeschiedenis’ wordt op een bijzondere wijze zichtbaar gemaakt hoe een doofblind meisje dat van de wereld is afgesloten, haar barrières overwint en weer weet deel te nemen aan het leven.  

Helen Keller werd geboren op 27 juni 1880 in Tuscumbia (Alabama). De ontwikkeling van Helen verloopt aanvankelijk voorspoedig. Ze is een levendig, nieuwsgierig kind. Ze leert al vroeg lopen en nauwelijks zes maanden oud blijkt zij al een paar woorden te kunnen spreken. 

Wanneer Helen negentien maanden oud is wordt ze ziek, genoemd een acute ontsteking van hersenen en maag, maar mogelijk ging het om hersenvliesontsteking. Ze doorstaat het ziekteproces, alleen de gevolgen zijn desastreus. Helen wordt doof en blind. Voor Helen volgt er een leven in stilte en duisternis. 

Doordat Helen doof en blind is geworden en is afgesneden van haar omgeving, heeft dat gevolgen voor haar ontwikkeling. In haar omgeving zijn er ook twijfels over de geestelijke vermogens van Helen. Om Helen hierin te kunnen begeleiden ontbreekt het de familie aan inzicht en mogelijkheden.  

Helen begint zich te realiseren dat zij anders is dan anderen. Ze merkt dat haar moeder en familie geen tekens/gebaren maken, maar met elkaar spreken. Dat wil zij ook, maar het lukt haar niet om zich verstaanbaar te maken voor haar omgeving. Dat maakt Helen zo radeloos, wat uiteindelijk leidt tot dagelijkse driftbuien en onhandelbaar gedrag. 

Zo blijken er twee werelden te zijn die van de buitenwereld naar Helen toe en de wereld van Helen naar de buitenwereld. Beide werelden hebben hun eigen taal lijkt het wel. Beiden doen hun best elkaar te begrijpen en te zien en toch lukt het niet om elkaar te verstaan. 

Dan ontmoet Helen de lerares Anne Sullivan. Zij slaagt er in om het patroon te doorbreken. Ze ziet kans om het isolement op te heffen en Helen handvatten te bieden om de wereld te begrijpen en toegankelijk te maken. De kracht van Anne is dat zij in staat is buiten de bestaande kaders te denken. Zich niet af te laten leiden door de heersende mening over blinddove kinderen, maar haar eigen mening vormde over wat Helen liet zien. 

In ‘Mijn levensgeschiedenis’ (Uitgeverij Wereldbibliotheek) doet Helen Keller verslag van haar ontwikkelingstocht en de betekenis van Anne Sullivan in haar leven. Een inspirerend boek in het geval de kloof tussen het kind en zijn omgeving onoverbrugbaar lijkt.

Heb je een vraag of wil je reageren? Mail naar info@kinderpraktijkliv.nl

Edith Speelberg (49) is kunstzinnig therapeut en moeder van twee kinderen waarvan de jongste meervoudig gehandicapt is. Elke maand beschrijft ze een voorbeeld uit de praktijk wanneer zorg of opvoeding van je kind (even) niet vanzelfsprekend loopt.