Een kind ongemerkt een etiket opplakken is vaak zo gebeurd. Hoe vaak zeg je niet tegen je kind dat hij druk is, of slordig of juist omgekeerd dat hij slim is. Voor het kind is het van grote invloed welk beeld hij daardoor van zichzelf krijgt. Een beeld wat vaak nog van invloed kan zijn tot in de volwassenheid. 

In het boek ‘Gewoon kind zijn’ geschreven door Thomson wordt op dit onderwerp ingegaan en laat zien hoe woorden de opvoeder macht geeft over het kind. Een kind is van je afhankelijk en jij als opvoeder bent zijn referentiekader. Als je je kind druk of slordig noemt, dan zal hij geloven dat hij druk of slordig is. Met als gevolg dat hij zich er naar zal gedragen en nog drukker en chaotischer wordt, omdat hij gelooft dat hij zo is. Zo wordt een beeld, een etiket een zichzelf vervullende verwachting en gaat het een probleem vormen, want het etiket geeft onze bewoordingen weer en niet die van het kind. Zo geven wij, de volwassen, een definitie van het kind, en het gevolg is dat hij zich op een gegeven moment gaat afvragen: Wie ben ik? Ben ik mezelf of ben ik mijn etiket?’ 

Het advies van Thomson is om ‘feitelijk’ te benoemen wat je ziet aan gedrag bij je kind. In plaats van tegen je kind te zeggen: ‘Je bent een sloddervos’, zeg je: ‘Ik zie dat je speelgoed nog niet is opgeruimd.’ Het voordeel hiervan is dat je op deze manier voorkomt dat je het kind een etiket opplakt. Het kind weet wat je bedoelt en kan er vervolgens iets mee doen. En het voorkomt (spraak)verwarring. Het kan namelijk gebeuren dat het kind werkelijk niet weet wat jij bedoelt, omdat het niet zijn beleving is, zich niet in het beeld van sloddervos dat jij noemt herkent. 

Een ander aspect is dat het gebruik van een negatief etiket nog wel wordt onderkend. Het wordt al weer moeilijker bij positieve etikettering, omdat je denkt het kind te helpen door hem slim, knap etc. te noemen. Maar ook dan geldt dat het gaat om het beeld van de volwassene of wel schrijft Thomson‘…het kind kan dan het gevoel hebben dat hij zich volgens het etiket moet gedragen om onze liefde te winnen.’  
In mijn ogen zijn dit wezenlijk aandachtspunten voor het groot brengen van je kind. Dit als opvoeder onderkennen is de eerste stap om op een andere manier naar je kind te kijken. En voor je kind ontstaat er ruimte om zichzelf te zijn. 

Heb je een vraag of wil je reageren? Mail naar info@kinderpraktijkliv.nl 

Edith Speelberg (49) is kunstzinnig therapeut en moeder van twee kinderen waarvan de jongste meervoudig gehandicapt is. Elke maand beschrijft ze een voorbeeld uit de praktijk wanneer zorg of opvoeding van je kind (even) niet vanzelfsprekend loopt.